Online Mix ve Mastering Hizmetleri: Nelere Dikkat Etmelisiniz?

Değerli parçanız üzerinde sayısız saat harcadınız; sonunda içinize sinen bir şarkı, aranje ve prodüksiyon ortaya çıkardınız. Bu görevi tamamlamak zaten zordu ama şimdi bir de "mixing" ve "mastering" denilen o aşama var ve şarkınızın çalma listenizdeki diğer şarkılar gibi tınlaması gerekiyor. Artık müziğinizi "yayınlanmaya hazır" (release-ready), tamamlanmış ve bitmiş hale getirebilecek bir mixing ve mastering mühendisine ihtiyacınız var.

Doğru Ses Mühendisi Seçimi Neden Önemli?

Belki becerilerine güvenebileceğiniz kimseyi tanımıyorsunuz, yerel stüdyolar işi biliyor gibi görünmüyor ve sizi anlayıp vizyonunuzu bir üst seviyeye taşıyacak birini istiyorsunuz. Sonuçta, artık her şeyi internetten sipariş edebiliyoruz. Tüm müzik piyasası da avucumuzun içinde ve dünyanın her yerinden insanlarla çalışabiliyoruz. Herhangi bir mixing ve mastering mühendisi ile uzaktan çalışmak varken neden kendinizi sadece çevrenizdeki insanlarla sınırlayasınız ki?

Yanlış kişiyle çalışmaktan ve paranızı boşa harcamaktan korkuyorsanız, bu yazıda doğru hizmeti seçmenize yardımcı olacağım.

Online Mixing ve Mastering Hizmetleri Nedir?

Eskiden müzik kayıtları gerçek müzisyenler, prodüktörler ve kayıt mühendisleri ile büyük stüdyolarda yapılırdı. Genellikle şarkının kaydı bittiğinde, mixing mühendisi orada, stüdyoda, muhtemelen bir gün içinde miksi yapardı. Günümüzde müzik kayıt süreci evlerimizdeki küçük bilgisayarlara taşındığı ve çoğumuz müziği DAW'larımızda (Digital Audio Workstation) ürettiğimiz için, şarkıyı bitirmek adına bir stüdyoya gidip mixing mühendisinin yanına oturmanın pek bir sebebi kalmadı.

Ev Stüdyosundan Bitmiş Master’a: Her Şey Dosya Transferiyle

Bir süredir, dünyanın en büyük mixing mühendisleri bile tamamen "in the box" çalışıyor; yani sadece yazılım plugin'leri kullanıyorlar ve bir stüdyoya gitmek zorunda kalmadan evden çalışabiliyorlar. Pandemiden sonra, büyük stüdyolarda çalışanlar bile çalışmaya devam edebilmek için ev stüdyoları kurmak zorunda kaldı. Ve sonra o büyük değişim yaşandı. Günümüzde mixing ve mastering sürecinin çoğu online gerçekleşiyor.

Online mixing nedir? Multitrack dosyalarınızı dosya transferi yoluyla mühendise göndermek, tercihlerinizi, vizyonunuzu, referans şarkılarınızı ve rough mix'inizi (kabataslak miks) paylaşmak ve onların şarkınız üzerinde çalışmasını beklemektir. Ya da eski günlerdeki gibi ama online olabilir; yanlarına oturmak yerine dosyalarınızı gönderip bir görüşme (call) başlatarak kaydınızı baştan sona mikslemelerini izleyebilirsiniz. Ya da benim de bazı müşterilerimle uyguladığım ve favorim olan hibrit yöntem: Dosyalarınızı gönderirsiniz, mix mühendisi işini yapar, ardından revizyon süreci için bir görüşme yaparsınız.

Online mastering nedir? Online mixing’den bir farkı var mı? Online mixing ile online mastering arasındaki temel fark, mühendisin şarkı üzerinde harcadığı süredir. Mixing işlemi 2 ila 12 saat arasında sürebileceğinden, bunu online olarak canlı yapmak her iki taraf için de pratik olmayabilir. Ancak mastering genellikle en fazla bir saat sürer ve miksten master'a geçişteki değişim o kadar dramatik değildir. Bu nedenle, bazı mastering mühendisleri eski yöntemleri simüle etmek için sizinle görüşmeye katılsa da, genellikle sadece dosyayı gönderir ve üzerinde çalışmalarını beklersiniz.

Yerel Yerine Online Çalışmanın Artıları ve Eksileri

Online bir mixing ve mastering mühendisi ile çalışmanın artılarıyla başlayalım. Her şeyden önce, çok çeşitli ve küresel bir yetenek havuzuna ulaşırsınız.

Yapabileceğiniz ve benim en sevdiğim şey şudur: Sound'unu çok sevdiğiniz bir albüm bulun ve albümün "credits" (künye) kısmına bakın. Oradaki mixing mühendisini buldunuz, üzerinde çalıştığı diğer kayıtları dinleyin. Onları da mı beğendiniz? Harika! Şimdi projeniz hakkında onlara e-posta atabilir ve o kişiyle çalışabilirsiniz. Ancak sadece yerel mühendislere bakarsanız, Los Angeles veya belki Nashville'de yaşamıyorsanız pek fazla doğrudan eşleşme bulamazsınız. Ayrıca online olarak Dark Wave, Ambient, IDM, Acid Jazz gibi niş türlerin uzmanlarını da bulabilirsiniz.

Uzaktan çalışmanın bir başka artısı da, ister zengin ister dar bütçeli olun, bütçenize uygun mühendisleri her zaman bulabilmenizdir. Dünya genelinde her bütçeye uygun mühendis mevcut.

Diğer bir artı ise, online çalışan insanların genellikle oturmuş bir sisteme sahip olması ve teslim sürelerinin, projenizi bazen aylarca bekletebilen yerel stüdyolara göre çok daha hızlı olmasıdır.

Online mixing ve mastering mühendisleri ile çalışmanın ilk eksisi, genellikle yüz yüze iletişimin olmamasıdır. Eğer mühendisin stüdyosuna gidip projeniz üzerinde çalışmasını izlemek istiyorsanız, online çalışmak size göre olmayabilir. Modern araçlarla bunu yapmak mümkün olsa da, aynı odada olmakla asla aynı şey değildir. Örneğin, yüksek kaliteli ses ve video akışı ile online işbirliği için mükemmel bir sistemim var. Yine de, sesi dinleyecek iyi bir ses sisteminiz yoksa, ses kalitesinin bazı detaylarını kaçırabilirsiniz.

Uzaktan çalışma sistemleri işleri kolaylaştırsa da, hala saat farkları var. Farklı zaman dilimlerindeki insanlarla çalışmak için sık sık kendi çalışma saatlerimden fedakarlık etmek zorunda kalıyorum. Eğer bu konuda esnek değilseniz, bu da dikkate alınması gereken bir başka nokta.

Günümüzde yerel mixing veya mastering mühendisiyle çalışsanız bile işin çoğu zaten online gerçekleşiyor. Çok az proje aynı stüdyoda çalışmayı gerektirir; bu nedenle ben tüm bölgesel projeleri de online tamamlıyorum. Buluşursak, bu genellikle iş için değil, biraz sohbet etmek ve tanışmak içindir.

Online Mixing ve Mastering Hizmetinde Nelere Bakmalısınız?

Profesyonel mixing ve mastering mühendisleri, bazıları belirli bir türle tanınsa da, kariyerlerinde genellikle çok farklı türlerde çalışırlar. Yine de, geçmişte benzer müzikler üzerinde çalışmış birini bulmak iyi bir fikirdir. Aynısı olmak zorunda değil, ama portfolyolarında en azından yakın türlerin olması güzel olurdu.

Portfolyo

Eğer bir miks mühendisi özellikle Trap müzikle tanınıyorsa, onlara Hard Rock parçanızı göndermek pek iyi bir fikir olmayabilir. Bu, o türü miksleyemeyecekleri için değil, muhtemelen buna alışkın olmadıkları içindir; online dünyada o kadar çok seçeneğiniz var ki, özellikle rock müzik üzerine çalışan veya hem rock hem de rap yapan başka birini bulabilirsiniz.

Ayrıca, seçilmiş portfolyolarına bakmak da iyi bir fikirdir. İnternetteki tüm "credits" listesi ile seçilmiş portfolyoları arasındaki fark şudur: Harika bir iş çıkarmış olsalar bile, tarzlarını yansıtmadığı için belirli bir projeyle gurur duymuyor olabilirler. Portfolyolarını dikkatlice dinleyin ve onları yeterince beğenip beğenmediğinize karar verin. Karmaşık bir şey değil, sadece dinleyin; seviyor musunuz, sevmiyor musunuz?

Fiyatlandırma ve Neler Dahil?

Çoğu zaman mixing mühendisleri web sitelerine fiyat koymazlar çünkü bu projeye göre değişebilir. Ancak online pazar yerlerinde fiyatlandırma açıktır. Çalışmak istediğiniz bir mühendis bulduysanız ama fiyatlarını bilmiyorsanız, sadece demo/rough mix'inizi gönderin, neden onlarla çalışmak istediğinizi ve ne beklediğinizi açıklayın ve bir teklif isteyin. Eğer bir online pazar yeriyse, fiyatı zaten biliyorsunuzdur.

Revizyonlarla ilgili bilgi verilmemişse, fiyata kaç revizyonun dahil olduğunu sorun. Hemen hemen tüm projelerim için üç revizyon fazlasıyla yeterli oluyor; daha fazlası genellikle dosyalarda bir sorun olduğu ya da sanatçının/grubun çok kararsız olduğu anlamına gelir. Yani bir miks mühendisi size bir revizyon sınırı koyuyorsa, bu kötü bir şey değildir.

Ayrıca stems, enstrümantal veya vocal up/down (vokal ses seviyesi değiştirilmiş) versiyonlar gibi ekstra mikslerin fiyatlarını da önceden sorabilirsiniz.

Airgigs gibi para iade garantisi sunan bazı web siteleri var. Bu başta harika gelse de, tecrübelerime göre sadece işine yeterince güvenmeyen insanlar bunu sunar. Ama sonucun ne olacağından çok korkuyorsanız, onları seçebilir ve o profesyonelle çalışmaya değip değmeyeceğini görebilirsiniz. Ayrıca, bazı mühendisler size ücretsiz bir örnek (sample) de yapabilir.

İletişim ve Revizyon Süreci

Revizyon sürecini yönetmek için hangi mecrayı kullanacağınızı bilmek de önemlidir. Mühendislerin genellikle bu süreci yönetmek için kendi yöntemleri vardır, bazıları ise sadece müşterilerine uyum sağlar. Ancak kiminle konuşacağınızı veya revizyonlarınızı nereye yazacağınızı bilmiyorsanız süreç karmaşıklaşabilir. Ayrıca, süreci bir görüşme (call) üzerinden yürütmek istiyorsanız bunu önceden konuşmak önemlidir, çünkü her mühendis size bu fırsatı vermeyebilir.

İletişim Olarak Miks ve Mastering: Sound'unuzla Gerçekte Ne Söylüyorsunuz?

Teslim Süresi ve Takvim

Online bir mixing ve/veya mastering mühendisi ile konuşulması gereken en önemli şeylerden biri zaman çizelgesi ve beklentilerinizdir. Online işler için teslim süreleri genellikle çok hızlıdır; ancak çalıştığınız profesyonel yoğun biriyse, projeniz üzerinde çalışmaları biraz zaman alabilir. Beklentilerinizi önceden belirtmek veya miksi ne zaman gönderebileceklerini sormak her zaman daha iyidir. Bu, her iki tarafın da stresini azaltır.

Bazı profesyonellerin profillerinde "24 saatte teslim" ibaresini göreceksiniz. Mikslerinizi sadece bir günde almak kulağa cazip gelse de, şarkınızı mikslemek için acele eden biriyle çalışmak harika bir fikir olmayabilir. Bir şarkıyı mikslemek tamamen kulakların objektifliği ile ilgilidir ve aynı şarkı üzerinde çok uzun süre çalıştığımızda bunu kaybederiz. Bu yüzden çoğumuz mikslerimizi yeniden değerlendirmek için ertesi gün tekrar kontrol ederiz. Bir miksi bir günde aceleye getirmek zorlama olabilir; bitiş çizgisine koşan biri yerine, final miksleri size göndermeden önce sindirmek için zaman ayıran bir başka mühendis seçmek daha iyi olabilir.

Teknik Kalite: Monitoring, Oda, Araçlar

Bazı mühendisler online müşteri çekmek için ekipmanlarını kullanır. Bazıları gerçekten o ekipmanlara sahip olabilir, bazıları olmayabilir. Ama biliyor musunuz? Bunun hiçbir önemi yok çünkü neye sahip olup olmadıkları gerçekten alakalı değil. Şarkınız tamamen analog ekipmanlarla mikslendiğinde daha mı iyi olacak? Hayır! Bir mixing ve/veya mastering mühendisi ile ilgili en önemli şey kulakları, uzmanlığı ve belki de monitoring (duyum) sistemidir. 5000 dolarlık bir hardware kompresörleri olup olmaması önemli değil. Eğer bir "gear-head" (ekipman delisi) size online olarak ekipmanlarını satıyorsa, oradan kaçın; çünkü sorunlarınızı çözmeyecekler ve vizyonunuzu gerçekleştirmenize yardımcı olmayacaklar.

Size yardımcı olacak profesyoneller donanıma değil müziğe odaklanır. Elbette bir miks mühendisinin hangi araçları kullandığı önemlidir ama en önemli şey değildir, hatta ilk beş önemli şey arasında bile değildir.

Ekipman söz konusu olduğunda asıl önemli olan monitoring ekipmanı ve mühendisin odasıdır. Bazı mühendisler günümüzde kulaklıkla çalışıyor, bu da sayılır. Ancak bunlar sadece ucuz kulaklıklarsa, elbette sayılmaz. Birçok mühendis günümüzde yüksek kaliteli kulaklık kurulumları kullanıyor, bu yüzden stüdyo monitörleri veya kulaklıkları hakkında herhangi bir bilgi verip vermediklerini kontrol edin. Ayrıca stüdyo monitörleri ile çalışıyorlarsa stüdyo odalarına bakın. Akustik olarak iyi düzenlenmiş gibi görünmüyorsa, muhtemelen iyi duymuyorlardır.

İncelemeler, Yorumlar ve Referanslar

İncelemeler ve müşteri yorumları kritik olabilir, ancak bu, hiç yorumu olmayan biriyle çalışamayacağınız anlamına gelmez. Online pazar yerlerinde hiç yorumu olmayan biriyle iyi bir anlaşma yakalayabilirsiniz, ancak dezavantajı online çalışmaya yabancı olabilmeleridir.

Eğer zaten işlerini dinlediyseniz ve portfolyolarını beğendiyseniz, referansları, eski müşterilerinin ne dediğini ve neyi vurguladıklarını biraz okuyabilirsiniz. Genellikle mükemmel iletişimleri, çalışma sistemleri veya sesi nasıl teslim ettikleri gibi belirli bir yönlerini vurgularlar.

İnternet ortamında referanslar sahte olabilir; bu nedenle sadece onlara güvenerek karar vermeyin.

Ne Zaman Bir Hizmetten Kaçınmalısınız?

Birini sadece biraz ses seviyesi değişimiyle kandırmak çok kolaydır. Ben şahsen müzikte "öncesi ve sonrası" (before & after) paylaşımlarını pek takdir etmiyorum çünkü bu, rough mix'i veya demoyu çöpe atar ve müşterinin masaya getirdiği şeyi baştan takdir etmez.

"Öncesi & Sonrası" Ses Seviyesi Hilesi

İnsanların mixing ve mastering sürecinde nelerin değişebileceğini bilmek istediklerini anlıyorum, ancak bu tek bir kişinin işi değil, ortak bir çabadır. Kaydın prodüktörü veya sadece sanatçı, multitrack'leri mix mühendisi için hazırlar, bu konuda biriyle çalışacaklarını akıllarında tutarlar ve gönderirler. Yani kayıtta büyük bir söz sahibidirler. Ve çoğu zaman mixing, şarkının yönünü etkileyebilecek revizyonlar gerektirir.

Diyelim ki birisi web sitesinde öncesi-sonrası örnekleri kullanıyor. Dikkatlice dinlemeniz gereken şey ses seviyesi (volume) değişimidir. Eğer "sonrası" versiyonunu dinlediğinizde ses seviyesi yükseliyorsa, mühendis kulaklarınızla oynamak ve düşündüğünüzden çok daha iyi olduğuna inanmanızı sağlamak istiyordur. Onlardan kaçabilirsiniz çünkü baştan size karşı dürüst değillerdir.

Sahte veya Çalıntı "Credits" (Künye Bilgileri)

İnternette sahte veya çalıntı referanslarla kaç tane yalancı yakaladığımı biliyor musunuz? Eşimle akşamları dolandırıcıları tespit etmek hobimiz haline geldi. Bir kişi sosyal profillerine veya web sitelerine, biyografilerine büyük işler yazıyorsa, bu referansları her zaman iki kez kontrol edin. Ayrıca, günümüzde herkesin bir Grammy'si var (!), bunu da iki kez kontrol edin. Bazı insanlar bu bilgiyi sadece öyle görünmek için kullanıyor.

Veya portfolyolarına Taylor Swift yazabilirler ama şarkı için sadece stüdyo asistanı olmuş olabilirler. Bu, mixing mühendisi olarak o krediye sahip oldukları anlamına gelmez, stüdyo asistanı olarak sahiptirler. Ki bu elbette kötü bir şey değil, ancak portfolyonuzda büyük isimleri kullanmanın biraz yanıltıcı bir yoludur. Bu yüzden portfolyomda kullandığım her şarkı için pozisyonumu belirtirim.

"Ben Her Şeyi Düzeltirim" Tavrı

Bazı mühendisler kötü kayıtlarınızı veya şarkınızdaki herhangi bir sorunu düzeltebileceklerini söyleyebilirler. Ancak, kayıtlarınızın kalitesi mikslerinizin ve master'larınızın kalitesini belirler. Dünyadaki hiçbir araç orijinal kayıtları değiştirmez. Onları bazı alanlarda manipüle edebiliriz ama kaynak her zaman aynı kalır. Kayıtlarınızda neyin yanlış olduğunu söyleyebilen, yeniden kaydetmenizi isteyen veya önceden geri bildirim veren biriyle çalışmak her zaman daha iyidir. Bu sayede süreçten yeni bir şeyler bile öğrenebilirsiniz.

Ben mastering mühendisi olarak çalışmadan önce dahi final miksler hakkında geri bildirim veririm, çünkü üzerinde çalışmadan önce nelerin iyileştirilebileceğini tartışmak her zaman daha iyidir.

Bir şarkıya mastering yapmak ne anlama gelir?

Hiç Soru Sorulmaması

Profesyonel bir mühendis size vizyonunuzu ve referans şarkılarınızı soracaktır. Müziğiniz üzerinde çalışmadan önce gerçekten neyi başarmak istediğinizi anlamak için hepsinin farklı bir yolu vardır. Eğer size gerçekten ne istediğinizle ilgili hiçbir şey sormuyorlarsa, bu da kaçınmanız gereken bir nokta olabilir.

Sınırsız Revizyon

Sınırsız revizyona sahip olmak kulağa hoş gelse de, bu genellikle her revizyonla miksi daha da kötüleştiren bir tuzaktır. Billie Jean'in 90 farklı miksi yapıldıktan sonra ikinci miksinin seçilmesinin bir nedeni var. Çünkü şarkı üzerinde çalışmak ve her olası senaryoyu denemek şarkıya hizmet etmez, takıntılı zihinlere hizmet eder. Ve kimse bir şarkının 10 farklı versiyonunu dinledikten sonra objektif kalamaz.

Bir mühendis size sınırsız revizyon sunuyorsa, bu genellikle kendinizi özgür hissetmenizi istedikleri için değil, kendilerine güvenleri veya sınırları olmadığı içindir. Endüstri standardı en fazla iki veya üç revizyondur.

Analog Ekipman Takıntısı

Bunu ne kadar vurgulasam az: Birisi kendisini %90 pahalı analog ekipmanları veya konsoluyla, sadece %10 becerileriyle pazarlıyorsa dikkatli olun. Analog ekipmanları severim. Harika görünürler. Ama kayıtları ekipman mikslemez; kulaklar miksler. Analog ekipmanla çalışmak eğlenceli olsa da, günümüzde birçok üst düzey miks tamamen "in the box" (dijital) olarak yapılıyor.

Gerçek Süreç Nasıl Olmalı (Adım Adım)

Bu süreç genellikle şarkınızı mühendise göndermeniz ve fiyat teklifi istemenizle başlar. Hepsine beraber bakalım.

Adım 1 – İlk İletişim ve Teklif

Genellikle size fiyatı ve nasıl çalıştıkları hakkında bilgileri içeren bir teklif gönderirler. İlk teklifte teslim sürelerini de belirtebilirler. Çalışmayı kabul ettikten sonra, mühendise vizyonunuzu ve sound'dan ne beklediğinizi anlatan bir belge veya sadece bir e-posta hazırlamak önemlidir. Referans parçalar (reference tracks) göndermek faydalıdır, ancak aklınızda zaten bir tane yoksa kendinizi bulmak için zorlamayın. Yanlış referans parça seçerseniz, mühendis sound'unuzu başka bir yöne çekebilir. Bunu önlemek için, o şarkıyı veya albümü neden referans olarak seçtiğinizin nedenlerini de ekleyin.

Bazı mühendisler ödemenin tamamını peşin isterken, diğerleri yarısını önce, yarısını iş bittikten sonra alabilir. Her iki yöntem de kabul edilebilirdir. Canlı şovlar için stem grupları, enstrümantal versiyonlar, vocal up/down versiyonları veya TV miksi gibi özel dosyalara ihtiyacınız varsa, bunları miks veya master bittikten sonra ihtiyacınız olacağını onlara söyleyin.

Adım 2 – Dosya Transferi ve Onay

Miks veya mastering mühendisinize göndermek üzere dosyalarınızı hazırlarsınız. Bu adımı dikkatli yapmak çok önemlidir. Yanlış adlandırılmış dosyalar veya "Audio 13" gibi isimler, projenizin mixing mühendisi ile yanlış bir başlangıç yapmasına neden olabilir. İsimlendirmede net olun ve parçanın son versiyonunda olmayacak hiçbir şeyi dahil etmeyin. Dosyalarınızı mühendise gönderdikten sonra, onları kontrol eder ve her şeyin yolunda olduğunu onaylar, ardından şarkı üzerinde çalışmaya başlar.

Adım 3 – İlk Miks / Master Versiyonu

Mühendisiniz multitrack dosyalarınız veya final miksiniz üzerinde çalıştıktan sonra size ilk miksi gönderecektir. Bu ses mühendisi ile ilk kez çalışıyorsanız, bu ilk miks sizi korkutabilir çünkü sonuçta farklı bir şey duyacaksınız. Genellikle her şey birkaç revizyonla geri döndürülebilir.

Adım 4 – Revizyonlar ve Son Onay

İlk versiyonu aldıktan sonra, değiştirmek istediğiniz herhangi bir unsur olup olmadığı konusunda geri bildirim verme sırası sizdedir. Notlarınızı doğru bir şekilde yazmalı, her şeyi sade bir dille açıklamalı ve aşırı karmaşıklaştırmaktan kaçınmalısınız. Revizyon süreci notlarınız kadar pürüzsüz olacaktır. Bunları yazılı dille iyi anlatabilen biri değilseniz, mühendis revizyonları online bir görüşme (call) ile halletmesini isteyebilirsiniz. Ancak buna bir revizyon sürecinin ortasında değil, çalışmaya başlarken karar verdiğinizden emin olun. Birkaç revizyondan sonra genellikle seveceğiniz bir final mikse sahip olursunuz.

Adım 5 – Final Teslim

Final miks üzerinde anlaştıktan ve tüm ödemelerinizi yaptıktan sonra dosyalarınızı alırsınız. Eğer yarısını peşin, diğer yarısını iş bitiminde ödemeye karar verdiyseniz, ödeme zamanı gelmiştir. Ödemenizi tamamlamadan mühendisin size final dosyaları göndermesini beklemeyin.

Online Mixing ve Mastering Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Merak edilen soruları aşağıda cevaplıyorum.

Sadece elimde kaba bir demo (rough demo) varsa şarkımı online olarak miksletip master yaptırabilirim miyim?

Maalesef bu imkansızdır. Daha önce master yapılmamışsa remaster veya master yapılabilir, ancak multitrack dosyaları olmadan mikslemek imkansızdır.

Online mastering öncesi premaster dosyam ne kadar yüksek sesli olmalı?

Dijital "peak" yani sıfır noktasını aşmadığınız sürece her şey kabul edilebilir. Dijital peak yapmadığınızdan ve sesin çok düşük olmadığından emin olun. Bu yüzden internette genellikle güvenli bir nokta olduğu için -6 dBFS ile -3 dBFS arasında olması önerilir. Ama sayılara takıntılı olmayın. -10 dBFS veya -1 dBFS peak yapan dosyalar da gayet uygundur.

Mixing ve mastering hizmetleri arasındaki fark nedir?

Bir mixing hizmeti her enstrüman üzerinde izole bir şekilde çalışmayı ve enstrümanları dengelemeyi içerirken, bir mastering hizmeti zaten dengelenmiş (tek bir stereo) dosya üzerinde çalışır.

Mixing ve mastering için ayrı mühendislere ihtiyacım var mı?

Genellikle, her süreç için farklı bir kulak setine ve zihniyete sahip olmak adına mixing ve mastering için iki ayrı mühendis olması önerilir. Ancak, ben de dahil olmak üzere bazı mühendisler mixing ve mastering'i birlikte halledebilir. Tek bir şarkıysa bu kolayca yapılabilir, ancak tüm bir albüm için bütün sorumluluğu tek bir kişiye yüklemek riskli olabilir. Ama mixing mühendisinizi bulduysanız ve mastering için kiminle çalışacağınızı bilmiyorsanız endişelenmeyin. Mixing uzmanının genellikle sound’larını anlayan, sürekli çalıştıkları mastering uzmanı vardır.

Online mixing ve mastering hizmetleri ne kadara mal olur?

Burada bir sınır yoktur, ancak size bazı yönergeler verebilirim.

Mixing Ücretleri

• $20 ile $100 arası: Bütçe dostu seçenekler, genellikle hobiciler veya kariyerine yeni başlayanlar bulabilirsiniz. Bu bütçeyle çalışan birinden profesyonel bir kayıt bekleyemezsiniz. Portfolyolarını oluşturmaya çalışanlar için harika fırsatlar yakalayabilirsiniz ama sürprizlerle de karşılaşabilirsiniz.

• $150 ile $400 arası: Sağlam portfolyoları olan ve uzmanlıklarında profesyonel bağımsız (indie) mühendisler bulursunuz. Bu genellikle bağımsız sanatçılar için uygun bir aralıktır çünkü ne ucuz ne de pahalıdır. Ve bu aralıkta harika mühendisler bulabilirsiniz.

• $500 ile $1500 arası: Büyük plak şirketi (major label) referansları, Grammy'leri ve Platin plakları olan profesyonelleri bulursunuz. Genellikle online pazar yerlerinde bulunmazlar, ancak onlara e-posta yoluyla ulaşabilirsiniz veya kendi menajerleri olabilir.

• $3000 - $10000: Bazı yıldız miksçiler bu aralıkta ücret alabilir, ancak dünyada çok nadirdirler ve sektörün içinde değilseniz onlarla iletişim kurmanın bir yolunu bulmak genellikle zordur.

  
  

Mastering Ücretleri

• $30 - $70: Bağımsız mühendisler bulabilirsiniz. Genellikle in-the-box (dijital) çalışırlar ve muhtemelen mütevazı bir stüdyo ortamına sahiptirler.

• $80 - $150: Sadece mastering işi için özel olarak inşa edilmiş stüdyolara sahip üst düzey (high-end) mühendisler.

• $200 - $400: Efsanelerle çalışmak istiyorsanız, maliyeti bu civarda olacaktır.

Sonuç

Sevdiğiniz projeniz için doğru kişiyi seçmek genellikle zor bir karardır, ancak kariyeriniz boyunca sürecek uzun vadeli bir ilişkiye yol açabilir. Günümüzde internetin yardımıyla, çalışabileceğiniz çok çeşitli mühendisler var. Kiminle çalışacağınızdan emin değilseniz, mixing ve mastering ihtiyaçlarınız için ben iyi bir aday olabilirim ve "indie" fiyatlarla dünya standartlarında sese ulaşmanıza yardımcı olmaktan mutluluk duyarım. Projeniz için bir fiyat teklifi almak üzere benimle şimdi iletişime geçin.