Müzik endüstrisinde nasıl başarılı bir kariyere sahip olunur?

Her zaman sevdiğiniz işi yaparak hayatınızı kazanmayı mı hayal ediyorsunuz? Kurumsal şirket kültüründen bıktınız ve bir çıkış yolu mu arıyorsunuz? Cevabınız evet ise, iyi haber şu ki yalnız değilsiniz. Benim gibi pek çok insan o yollardan geçti. Şimdi size profesyonel olarak beş yılı geride bıraktığım bu zamana kadar müzik endüstrisi hakkında neler öğrendiğimi anlatacağım.

Yaklaşık 15 yıl önce İstanbul'da sokaklarda rap yapıyordum. Şimdilerde insanların oyun oynarken bile kullanmadığı değersiz bir mikrofonum vardı ama ben ve arkadaşlarım şarkılarımızı onunla kaydediyorduk.

Lisedeyken müzik hayatımın en önemli şeyi haline geldi. Sesler yaratmanın ve duyguları ifade etmenin eğlenceli olduğunu fark ettim. Ve bu beni bir yıl sonra bırakacağım lisede daha popüler yapıyordu.

Müzik yapmaya başladığım ilk yıllarda sesimi Adobe Audacity ile hallediyordum. İngilizce bilmeden yazılımdaki her aracı deniyordum. Her aracın sesimi nasıl etkilediğini biliyordum ama ne işe yaradıklarını bilmiyordum. Ancak insanlar sesimin bir şekilde daha iyi çıktığını fark ettiler. Bu yüzden bana nasıl yaptığımı sormaya başladılar ve hatta aynı şeyi onlar için de yapmamı istediler.

O noktada, dijital müzik yapma araçlarını kurcalarken çok eğlendiğimi de fark ettim. Liseye gitmiyordum ve film izlemek ve internette gezinmek dışında yapacak pek bir şeyim yoktu. Bu nedenle, müzik endüstrisinde ne yapabilirim diye araştırıyordum, böylece kurumsal şirketlerde çalışmadan para kazanmaya başlayabilirdim.

Sadece rap yaparak para kazanamayacağım çok açıktı. O yıllarda bunu bir saniye bile düşünmedim. Rap sahnesi çok küçüktü ve Türkiye'nin en büyük rapçileri bile bu işten çok fazla kazanamıyordu. Ben de düğmeleri çevirerek ve ses sinyallerini manipüle ederek yapılabilecek bir iş var mı diye araştırdım.

Sonra bana ses mühendisliği öğretebilecek üniversiteler aradım. Bunu bir iş olarak yapmak bir hayaldi! Başvurabileceğim birkaç üniversite buldum. Yine de birkaç sorun vardı. Öncelikle liseyi bitirmem gerekiyordu, ki liseyi bırakmıştım. Sonra da bu üniversitelere girebilmek için sınavı geçecek kadar müzik öğrenmem gerekiyordu.

Birkaç yıl sonra liseyi bitirmeye çok yaklaşmıştım. Sınavlara hazırlanmak için yerel bir müzisyenden bire bir ders alıyordum. Bir gün üniversitede müzik eğitimi alan bir şarkıcıyla tanıştım. Ona hayalimden ve buna nasıl hazırlandığımdan bahsettim. Ses mühendisi bir arkadaşı olduğunu ve hayatta kalmak için hala babasından para istemek zorunda olduğunu söyledi. Otuz yaşında bile!

Hayatımın en önemli anlarından biriydi. Vazgeçtim çünkü korkuyordum. Korkuyordum çünkü yeterince para kazanamamak ve ekonomik olarak bağımsız olamamak benim için en korkutucu şeylerden biriydi. Çalışmak ve para kazanmak zorundaydım ve bu bir seçim değildi.

Hayallerimden vazgeçtim ve herkes gibi yaşamak zorunda olduğumu düşündüm. Müzik yapmayı bıraktım ve normal üniversite sınavlarına hazırlanmak için okula gittim. Sırf mümkün olduğu için başka bir şehirde bir devlet üniversitesinde ekonomi okumaya gittim. Kötü bir yıldı ve ben de üniversiteyi bıraktım.

Bir yıl boyunca hayatımda ne yapmak istediğimi düşündükten sonra yanlış karar verdiğime karar verdim. Müzik sektöründe çalışmaya başladım. Hayatımı idame ettirecek kadar para kazanamasam da bu karar hayatımı anlamlı kıldı.

Son olarak SAE Enstitüsü'nde ses mühendisliği eğitimi aldım. Hala sevmediğim kurumsal bir işte çalışıyordum ama bu eğitimim için para anlamına geliyordu. Ve çalışırken bile ses ve müzikle ilgili eğitimleri izleme ayrıcalığına sahip oldum.

Bir sonraki adım, dijital bir radyo istasyonunda iş bulmam oldu. Bana daha az saat çalışarak neredeyse aynı miktarda para teklif ettiler. Yine de eğitimimi tamamlamadan işimi değiştirmenin doğru bir hamle olup olmadığını düşünüyordum. Açıkçası, kız arkadaşım -şimdi karım- olmasaydı işimi değiştirme kararını vermezdim. O beni bu konuda cesaretlendirdi. Şimdi bunun hayatımdaki en önemli kararlardan biri olduğunu söyleyebilirim. Çünkü müzik sektöründeki ilk gerçek işim olan radyoda çalışırken birçok müzisyenle tanıştım ve birçok fırsat yarattım.

Daha sonra yerel bir caz sanatçısının gitaristiyle “freelancer” olarak çalıştım. Albümlerini yayınladıktan sonra ilk konserlerine hazırlanıyorlardı. Sınıf grubuna ücretsiz olarak sesçi olmak isteyen olup olmadığını sordular. Ben de “Çok isterim ama canlı konserler hakkında hiçbir şey bilmiyorum” dedim. Beni cesaretlendirdiği için çok mutluyum.

YouTube'da canlı konserler ve kullanmak üzere olduğum dijital mikser hakkında eğitimler izledim. Ayrıca, ses mühendisliğinin temellerini zaten biliyordum. Mekâna gittiğimde, oradaki sesçiye hiç deneyimim olmadığını söyledim. Bu yüzden ondan bilmediğim teknik konularda bana yardım etmesini istedim. Konser harika geçti ve canlı ses mühendisi olarak çalışmanın da çok eğlenceli olduğunu fark ettim!

Bir yıl sonra, programım ses mühendisliği ve miks işleriyle doluydu. Radyo istasyonundan daha fazla para kazanmaya başlamıştım. Böylece başka bir karar verildi. Tam zamanlı serbest çalışan olarak çalışmak için radyo istasyonundan ayrılmak zorunda kaldım. Ve beş yıldır bu şekilde çalışıyorum.

Ayrıca, eğitimle ilgili bir adım daha attım seneler sonra ve Polonya'da yüksek lisans tamamlayıp mezun oldum. İngilizce ile ilgili konuyu da uzun senelerdir çözmüştüm ve bunu da oldukça ilerlettim.

Benim hikayemden ne öğrenebilirsiniz?

Birisi bunun imkansız ya da zor olduğunu söylediği için fikrinizi değiştirmeyin.

Ya hayallerimi tamamen unutup ekonomi eğitimimi bitirseydim? O diploma ile şimdi ne yapardım?

Belki de müzik kariyerime daha erken başlamak benim için çok daha iyi olurdu. Bana ses mühendisi olarak para kazanmanın imkânsız olduğunu söyleyen o kişiyi dinlemeseydim bu mümkündü.

Yıllar sonra müzik sektöründe yeni ses ve görüntü mühendislerine ihtiyaç olduğunu fark ettim.

Fırsatları değerlendirin çünkü bir daha karşınıza çıkmayabilir

İnsanlar konfor alanlarında kalmayı severler. Hayatta kalmak söz konusu olduğunda bu mantıklı olabilir. Ama içinde yaşadığımız modern dünyada işe yaramıyor.

Eğer o radyo istasyonu işini kabul etmeseydim müzik sektöründen o kadar çok insanla tanışamayacaktım. Çünkü konfor alanımdan çıkmak istemedim.

İlk canlı performans fırsatını kabul etmeseydim belki de canlı ses mühendisi olarak hiç çalışmayacaktım.

Bu konserlerden edindiğim bilgilerle birçok sanatçıyla çalıştım ve ülke çapında turnelere çıktım. Hayalini kurduğum Türkiye'nin en büyük alternatif gruplarıyla çalıştım. Ve tabii ki bana para ödediler!

Müzik sektöründe kariyer yapmak için hangi meslekleri seçebilirsiniz?

Session müzisyeni

Enstrümantalist olarak çalışabilir, sanatçılar ve yapımcılarla session müzisyeni olarak çalışabilirsiniz. İnternette çok sayıda örneklenmiş enstrüman ve örnek paketleri olmasına rağmen, insanlar hala session müzisyenleri kiralamaya ihtiyaç duyuyor.

Bir session müzisyeni olmak için müzik teorisini bilmeniz ve insanların sizden ne istediğini anlamanız gerekir.

Ekipmanınıza ve odanızın akustiğine yatırım yapabilir ve kayıt teknolojisinin temellerini öğrenebilirsiniz. Böylece, uzaktan session müzisyenliği kariyerinize hemen başlayabilirsiniz. Bir profil oluşturabileceğiniz ve listelenebileceğiniz web siteleri var. Dahası, sosyal medyayı her zaman kullanabilir ve müşterilere ulaşmak için kişisel markanızı yaratabilirsiniz.

Tur müzisyeni

Sanatçıların ve grupların turne müzisyenlerine ihtiyacı vardır. Sık sık turneye çıkan bir sanatçı bulabilirseniz, bu sizin için yeterli bile olabilir. Ayrıca, birlikte turneye çıkabileceğiniz başka bir grup da bulabilirsiniz. Başka ne olabilir, evde kalıp aynı zamanda session müzisyeni olarak çalışabilirsiniz.

Turne müzisyeni olarak çalışmak zor olabilir. Ve bazı uykusuz geceler geçirmenizi gerektirebilir. Size eğlenceli geliyorsa müzik endüstrisinde kariyer yapmak için turne müzisyeni olmayı düşünebilirsiniz.

Müzik öğretmeni

Öğretmenlik ve liderlik yeteneklerinize güveniyor musunuz? Yeterince sabırlı olduğunuzu düşünüyor musunuz? O halde bir enstrüman öğretmeyi ya da müzik prodüksiyonu yapmayı düşünebilirsiniz.

Bir enstrüman öğrenmenin en iyi yolunu araştırır veya profesyonellere sorarsanız, alacağınız en yaygın cevap bir öğretmen bulmak olabilir. Bu geleneksel bir yol olduğu için değil birçokları için hala bir enstrüman öğrenmenin en iyi deneyimi olduğu için.

İşin iyi yanı, bunu serbest çalışan olarak ve çevrimiçi olarak yapabilmeniz. Kısacası, müzik endüstrisinde öğretmen olmak rahat ve güvenli bir kariyer olabilir.

Bestekar

Bir besteci olarak çalıştığınızda çeşitli nişler bulabilirsiniz. Film ve TV endüstrisi, oyun endüstrisi ve tabii ki müzik endüstrisi ile çalışabilirsiniz. Klasik bestelerden hoşlanıyorsanız ve farklı enstrümanları düzenleme yeteneğiniz varsa, müzik endüstrisinde besteci olarak kariyer yapmayı düşünebilirsiniz.

İyi miktarda para kazanmak için büyük filmler için beste yapmak zorunda bile değilsiniz. Günümüzde, oyun endüstrisi filmlerden daha büyük bir gelire sahip.

Albüm kapağı tasarımcısı

Müzikten çok hoşlanıyor ama müzisyen, yapımcı, mühendis veya menajer olarak kariyer yapmak istemiyor musunuz? Eğer görsellerle aranız iyiyse, albüm kapağı tasarımcısı olarak müziğe dayalı bir kariyer yapmayı düşünebilirsiniz. Fotoğrafçılık ve/veya photoshop, illüstrasyon veya resim becerilerinizi kullanarak albüm kapakları oluşturabilirsiniz.

Sanatçılar ve gruplar, sanatınızın öne çıktığını fark ederlerse her zaman sizi arayabilirler.

Müzik prodüktörü

Müzik prodüktörleri bir projenin yaratıcı, teknik ve ticari yönünü anlar ve prodüksiyona liderlik ederler. Ancak prodüktör fikri son yıllarda değişiyor. Günümüzde prodüktörler her şeyi kendi başlarına yapma eğiliminde olabiliyor. Söz yazarlığı, besteleme, düzenleme, miks ve hatta mastering gibi. Bazıları bir rock albümü yaratabilecek ve her enstrümanı kendi başına çalabilecek multi-enstrümantalistler olabilir. Bazıları ise hiçbir enstrüman çalmayı bilmeyebilir ama hedeflerine ulaşmak için session müzisyenleri kiralayabilir.

Bir çok yeteneğe sahip biri olarak kendinizi geliştirmeyi planlıyorsanız müzik endüstrisinde bir yapımcı kariyerine sahip olmayı düşünebilirsiniz.

Kayıt mühendisi

İyi kayıt mühendisleri anı mümkün olan en iyi kalitede yakalayabilir.

Müzik endüstrisinde kayıt mühendisi olarak kariyer yapmak, büyük stüdyoların olmaması nedeniyle daha zor olabilir. Ama kim bilir? Siz de deneyebilirsiniz.

Miks ve/veya mastering mühendisi

Bir başka kariyer seçeneği de miks ve/veya mastering mühendisi olarak çalışmak olabilir. Bir parçanın son sesinden sorumlu olacaksınız ve yaratıcı olmayı ve teknik yönleri bilmeyi başaracaksınız.

Eğer ses kulağınız varsa ve iyi bir şey elde edene kadar düğmeleri çevirmeyi seviyorsanız, müzik endüstrisinde miks ve/veya mastering mühendisi olarak kariyer yapmayı düşünebilirsiniz.

Yatak odanızdaki stüdyonuzun rahatlığında uzaktan çalışabilir ya da büyük bir stüdyoda büyük plak şirketleriyle çalışabilirsiniz.

Sanatçı

Kendiniz için müzik yaratmayı seviyorsanız ve bir yaratıcı olarak hayatınızı kazanmak ve bir başkası için değil kendiniz için çalışmak istiyorsanız müzik endüstrisinde bir sanatçı olarak kariyer yapmayı düşünebilirsiniz.

Sanatçılar genellikle kendi müzikal materyallerini yazarlar ancak diğer şarkı yazarlarıyla işbirliği yapabilirler. Bazı sanatçılar kendi müziklerini de üretir ancak bazıları başka prodüktörleri işe alır.

Ayrıca, sadece şarkı yayınlamaktan değil, turne ve ticari ürünlerden de para kazanabilirsiniz.

Sanatçı menajeri

Müzakere etme, organize etme, yönetme ve planlama konusunda yetenekli olduğunuzu düşünüyor musunuz? Müzik kariyeri yapmak ama işin iş tarafında kalmak istediğinizi düşünüyorsanız sanatçı menajeri olarak çalışmayı düşünebilirsiniz.

Sanatçı menajerleri, yetenekleriyle sanatçılarının kariyerlerini şekillendirir. Sanatçılar ve gruplar yeni konserler ayarlamak, yeni fırsatlar yaratmak, albüm projelerini planlamak, pazarlama stratejileri ve ticari planlar oluşturmak ve şirketlerle anlaşmalar düzenlemek için menajerlere ihtiyaç duyarlar. Sanatçılarının kazançlarından pay alarak ödeme alırlar, bu nedenle uzun vadeli hedefler için plan yaparlar.

Tur menajeri

Havaalanında uyuyacağınız zamanlar olacak ve hayatınız hep yolda geçecek. Turne yapmanın avantajlarını ve eğlenceli yanlarını elde edeceksiniz, ancak yol boyunca meydana gelecek sorunları organize etmeniz ve bunlarla başa çıkmanız gerekecek.

Tur yöneticileri her şeyin sorunsuz işlemesinden sorumlu olur. Ulaşım, konaklama ve turne ekonomisini organize eder ve planlarlar. Bir grup üyesinin bir şeye ihtiyacı olduğunda her zaman oradadırlar.

Şarkı yazarı

Şarkı yazmayı seviyorsanız ve bir sanatçı olarak kariyer yapmak istemiyorsanız ve sahne arkasında kalmak istiyorsanız, başkaları için şarkı yazmayı düşünebilirsiniz. Bu, sanatçılarla işbirliği yapmayı veya şarkılarınızı büyük sanatçılara sunmayı içerebilir. Diğer söz yazarlarıyla da işbirliği yapabilirsiniz.

Şarkı sözü yazarı olarak kariyer yapmak sadece müzik endüstrisi ile sınırlı değil. Reklamlar için şarkılar ve jingle'lar da yazabilirsiniz.

Özetle

Müzik endüstrisinde çalışabileceğiniz ve bu makalede bahsetmediğim pek çok farklı kariyer türü var. Örneğin turne roadie'leri, A&R koordinatörleri veya direktörleri, pazarlama koordinatörleri, müzik gazetecileri, müzik fotoğrafçıları, ses tasarımcıları, ses teknisyenleri ve sahne yöneticileri gibi. Müzik kariyer yollarının tam listesini araştırabilir ve kariyer yolunuza karar verebilirsiniz.

Önemli olan keyif alacağınız bir kariyere sahip olmakt bu nedenle bu hayatta nelerden keyif aldığınızı ve müzik endüstrisinde nelerden keyif alabileceğinizi düşünmek en iyi yöntem olabilir.

Bunun bir gecede gerçekleşmeyeceğini unutmayın. Ve kurumsal bir işe kıyasla daha çok çalışabilirsiniz. Serbest olarak çalışıyorsanız sizi motive edecek kimse olmaz.

Müzik sektöründe kariyer yapmak aynı zamanda çevre yapmayı da gerektirir. Dışarı çıkın, arkadaş olun ve sizinle çalışmaya ihtiyaç duyduklarında sizi arayacaklarını bilin.

Fırsatları kaybetmeyin çünkü bir daha karşınıza çıkmayacaklar. Bir kişiden gelen iyi bir fırsatı reddederseniz benzer bir fırsatı bir daha sunmazlar. Bunun yerine başka bir kişiyi aramaları mümkün.

Anında yeterli para kazanamayacağınız için mali durumunuzla ilgili planlarınız olsun.

Yolculuğunuza başladıktan sonra bir prodüktör ve miks mühendisine ihtiyacınız olursa hemen benimle iletişime geçebilirsiniz.